Kanał Elbląski ponownie oddany do użytku [ZDJĘCIA]

Na początku wykorzystywana była głównie do transportu towarów statkami, które to płynęły, to jechały na wózkach po lądzie, pokonując w ten sposób wzniesienia między odcinkami wodnymi. Teraz, Kanał Elbląski służy głównie turystyce. Wymagał jednak gruntownego remontu. Rewitalizacji tego zabytku dokonał Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej, częściowo z unijnych pieniędzy.

30 maja 2015 roku ruszyła na nowo żegluga na całej długości Kanału Elbląskiego. Dzień wcześniej, na terenie pochylni Buczyniec, nastąpiło uroczyste oddanie kanału do użytkowania po trwającej ponad dwa lata rewitalizacji. Uroczystość połączono z otwarciem nowo wybudowanej Izby Historycznej Kanału Elbląskiego. Rewitalizacja była pierwszym od ponad 150 lat, kompleksowym remontem kanału. Cel tych prac to poprawa warunków żeglugowych i bezpieczeństwa, co wiązało się z odtworzeniem wszystkich budowli i mechanizmów obiektu, nadwerężonych półtorawiekową eksploatacją.

Projekt rewitalizacji był podzielony na cztery zadania. Pierwsze obejmowało przebudowę Kanału Elbląskiego na szlakach żeglownych: Miłomłyn ‒ Ostróda ‒ Stare Jabłonki, Miłomłyn ‒- Iława, Jezioro Ruda Woda ‒ Jezioro Bartężek. Drugie dotyczyło rewitalizacji Kanału Elbląskiego na odcinku pochylniowym, między wrotami Buczyniec a pochylnią Całuny. Trzecie przedsięwzięcie to przebudowa śluz: Miłomłyn, Zielona, Ostróda i Mała Ruś na Kanale Elbląskim. Czwarty punkt programu to oznakowanie turystyczne przy obiektach kanału. Szczególnego zaangażowania wymagała rewitalizacja pochylni ze względu złożoność techniczną i stopień zużycia urządzeń.

W efekcie realizacji projektu wyremontowano pięć pochylni (Buczyniec, Kąty, Oleśnica, Jelenia i Całuny), w tym maszynownie z urządzeniami, torowiska, filary i wozy. Wykonano nabrzeża cumownicze na każdej pochylni, na dolnym i górnym stanowisku. Wybudowano Izbę Historii wraz z parkingiem. Wykonano sieci teletechniczne (monitoring, sygnalizację, łączność radiową). Wyremontowano 4 śluzy (Ostróda, Zielona, Miłomłyn, Mała Ruś). Odmulono 17 km Kanału i wykonano umocnienia brzegowe na długości 24 km. Wykonano oznakowanie nawigacyjne i informacyjne.

- Budynek Izby Historycznej, wykonany w ramach zadania drugiego projektu, w swej formie i proporcjach nawiązuje do istniejącego budynku Nadzoru Wodnego, tworząc z nim jedną całość urbanistyczną i będąc z nim w ścisłej relacji przestrzennej – informuje Bogusław Pinkiewicz, rzecznik prasowy Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Dwie kondygnacje naziemne budynku będą pełnić funkcję wystawienniczą wraz z zapleczem technicznym. Kondygnację podziemną przewidziano na zaplecze sanitarne dla zwiedzających. Ekspozycja w sposób nowoczesny i przystępny przedstawia zasadę działania instalacji pochylni i przybliża historię tego niezwykłego zabytku techniki.

Kanał Elbląski to jeden z najbardziej znanych i malowniczych szlaków żeglugowych Polski. Poprzez jezioro Drużno i rzekę Elbląg łączy Zalew Wiślany z systemem jezior Warmii i Mazur. To najdłuższy kanał żeglowny w Polsce. Infrastruktura Kanału jest unikatowa w skali światowej. To jedyna na świecie, czynna, dostępna dla turystów, droga wodna, na której wykorzystuje się system przemieszczania statków za pomocą wózków poruszających się po pochylniach. Pochylnie te są napędzane systemem kół (lub turbiny), które czerpią energię z różnicy poziomów wody. Projekt „Rewitalizacja Kanału Elbląskiego na odcinkach: Jezioro Drużno – Miłomłyn, Miłomłyn – Zalewo, Miłomłyn – Ostróda – Stare Jabłonki” jest współfinansowany przez Unię Europejską, w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007–2013, 6. Oś priorytetowa „Polska gospodarka na rynku międzynarodowym”, Działanie 6.4 „Inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym”. Wartość projektu to 115 mln. zł, z czego dofinansowanie unijne wynosi 48 439 800 zł. Niewykluczone, że Kanał Elbląski zostanie wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturowego UNESCO.